ప్రపంచంలో మనిషి పుట్టినప్పటి నుంచి మరణించేదాకా ప్రతి అడుగులోనూ ప్రతిక్షణంలోనూ అతను ఏదో కొత్త విషయాన్ని నేర్చుకుంటూనే ఉంటాడు. మనిషి నేర్చుకునే ప్రతీ అంశం వెనుక గుప్తంగా గురువు దాక్కునే ఉంటాడు. బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరులు కలగలసిన రూపం గురువు. అందుకే మాతృదేవోభవ:, పితృదేవోభవ:, ఆచార్యదేవోభవ: అన్నారు. అంటే తల్లితండ్రుల తర్వాత అంతటిస్థానాన్ని పొందేది గురువే.!
అజ్ఞానాన్ని తొలగించే వాడు గురువు
‘గురు’ అనే పదం సంస్కృత మూలం. ఈ సంస్కృత పదాలు ‘గు’-అంటే.. చీకటి (అజ్ఞానం) ‘రు’-అంటే.. ‘చెదరగొట్టేవాడు’ అని అర్థం. కాబట్టి.. ఒక గురువు చీకటిని లేదా అజ్ఞానాన్ని తొలగించేవాడని దాని పరమార్థం.
లోకానికి తొలి గురువు ‘వ్యాస మహర్షి’
వ్యాసుడు – మహాభారత రచయిత. పరాశర రుషి, ఒక మత్స్యకారుని కుమార్తె సత్యవతికి ‘వ్యాసుడు’ జన్మించిన రోజు ఇది.! కాబట్టి.. ఈ రోజును ‘వ్యాస పూర్ణిమ’గా కూడా జరుపుకుంటారు. వేద వ్యాసుడు తన కాలంలో ఉన్న అన్ని వేద స్తోత్రాలను సేకరించి, వాటి లక్షణాలు, ఆచారాలలో ఉపయోగించడం ఆధారంగా వాటిని నాలుగు భాగాలుగా విభజించడం ద్వారా వేద అధ్యయనాల కారణానికి గొప్ప సేవ చేశాడు. తర్వాత వాటిని తన నలుగురు ముఖ్య శిష్యులైన పైల.. వైశంపాయన.. జైమిని.. సుమంతులకు బోధించాడు. ఈ విభజించడం, సవరించడం వలన అతనికి గౌరవప్రదమైన ‘వ్యాస’ (వ్యాస్ = సవరించడం, విభజించడం) లభించింది. అతను వేదాలను రుగ్ వేదం, యజుర్ వేదం, సామ వేదం, అథర్వ వేదం అని నాలుగు భాగాలుగా విభజించాడు. నాటి నుంచి ఇప్పటి వరకు ప్రతీ యేటా ఆషాఢమాసం పూర్ణిమను ‘గురు పూర్ణిమ’..లేదా ‘వ్యాస పూర్ణిమ’ జరుపుకుంటున్నారు.
బుద్ధం శరణం గచ్ఛామి
గౌతమ బుద్ధుడు జ్ఞానోదయం అయిన 5 వారాల తర్వాత బుద్ధగయ నుంచి సారనాథ్ వెళ్లాడు. జ్ఞానోదయం పొందకముందే, తన కఠోర తపస్సులను విడిచిపెట్టాడు. తన పూర్వ సహచరులు, పంచవర్గిక విడిచిపెట్టి షిపతనానికి వెళ్లారు. జ్ఞానోదయం పొందిన తర్వాత, బుద్ధుడు ఉరువిల్వాను విడిచిపెట్టి, వారిని చేరడానికి మరియు బోధించడానికి షిపతనానికి వెళ్లాడు. అతను వారి వద్దకు వెళ్లాడు ఎందుకంటే, తన ఆధ్యాత్మిక శక్తులను ఉపయోగించి, తన ఐదుగురు పూర్వ సహచరులు త్వరగా ధర్మాన్ని అర్థం చేసుకోగలరని అతను చూశాడు. గౌతమ బుద్ధుడు సారనాథ్‌కు ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు గంగా నదిని దాటవలసి వచ్చింది. ఈ విషయం విన్న రాజు బింబిసారుడు సన్యాసులకు సుంకాన్ని రద్దు చేశాడు.
గౌతమ బుద్ధుడు తన ఐదుగురు పూర్వ సహచరులను కనుగొన్నప్పుడు, అతను వారికి ధర్మచక్ర ప్రవర్తన సూత్రాన్ని బోధించాడు. వారు అర్థం చేసుకున్నారు మరియు జ్ఞానోదయం అయ్యారు. ఇది ఆషాఢ పౌర్ణమి రోజున, మనువాద సంఘ స్థాపనను సూచిస్తుంది . బుద్ధుడు తన మొదటి వర్షాకాలాన్ని సారనాథ్‌లో మూలగంధకుటిలో గడిపాడు. భిక్షు సంఘం త్వరలో 60 మంది సభ్యులకు పెరిగింది. అప్పుడు, బుద్ధుడు ఒంటరిగా ప్రయాణించి ధర్మాన్ని బోధించడానికి వారిని అన్ని దిశలకు పంపాడు. నాటి నుంచి ఇదే రోజున బౌద్ధులు కూడా ‘బుద్ధ పూర్ణిమ’ను జరుపుకుంటారు.
జైనులకూ ఇదే రోజు..
జైన సంప్రదాయాల ప్రకారం, ‘గురు పూర్ణిమ’ను ‘ట్రీనోక్ హుహా పూర్ణిమ’ అని పిలుస్తారు. దీని ద్వారా ఒకరి ట్రీనోక్ హుహలు.. ఉపాధ్యాయులకు ప్రత్యేక పూజలు చేస్తారు. చాతుర్మాస్య ప్రారంభంలో రోజు వస్తుంది. ఈ రోజున, మహావీరుడు , కైవల్యాన్ని పొందిన తర్వాత, గౌతమ స్వామిని తన మొదటి శిష్యుడిగా (గణధార) చేసుకున్నాడు. తద్వారా తానే ‘ట్రీనోక్ హుహా’గా మారాడు.
నేపాలీలకు ఉపాధ్యాయ దినోత్సవం
నేపాల్‌లో, ట్రీనోక్ హుహా పూర్ణిమ రోజున నేపాల్ పాఠశాలల్లో పెద్ద రోజు. ఈ రోజు నేపాలీలు ఉపాధ్యాయ దినోత్సవంగా జరుపుకుంటారు. విద్యార్థులు తమ ఉపాధ్యాయులను రుచికరమైన వంటకాలు, దండలు, స్వదేశీ బట్టతో తయారు చేసిన టోపీలను అందజేస్తారు. ఉపాధ్యాయులు చేసిన కృషిని అభినందించేందుకు విద్యార్థులు తరచూ పాఠశాలల్లో ఫ్యాన్‌ఫేర్‌లను నిర్వహిస్తారు. ఉపాధ్యాయ-విద్యార్థుల సంబంధాల బంధాన్ని పటిష్టం చేసేందుకు ఇదొక గొప్ప అవకాశంగా తీసుకోబడింది.
గురువు.. ‘చీకటి నుంచి వెలుగు’వైపు నడిపిస్తాడు
హిందూ విశ్వాసం ప్రకారం మనిషిని చీకటి నుంచి వెలుగు వైపునకు నడిపించేవాడు గురువు. తన శిష్యులను గమ్యానికి చేర్చే వ్యక్తి గురువు. మంచి, చెడు, తప్పొప్పుల మధ్య వ్యత్యాసాలు చెప్పడం ద్వారా సరైన జీవిత మార్గాన్ని శిష్యులకు చూపుతాడు. లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి మనిషికి జ్ఞానాన్ని ఇస్తాడు. ఏ దొంగ దొంగిలించలేని జ్ఞానాన్ని గురువు మనకు ప్రసాదిస్తాడు/ హిందూ మతంలో గురువుకు విశిష్ట స్థానం ఉంది. సనాతన సంప్రదాయంలో గురువుకి ఇచ్చిన స్థానం విష్ణువు దేవుడికి కూడా లేదు. అంత ఉన్నతమైన స్థానం గురువుకి ఇచ్చారు. ఆ గోవిందుడిని కూడా గుర్తించగలిగే శక్తిని ఆ గురువే ఇవ్వగలడు. గురువు విశిష్టతను తెలియజేస్తూ.. ఆయన పట్ల భక్తి శ్రద్ధలను ప్రకటిస్తూ ప్రతి సంవత్సరం ఆషాఢ పూర్ణిమను గురు పౌర్ణమిగా జరుపుకుంటారు. ఈ రోజు గురువుపై విశ్వాసం వ్యక్తం చేస్తూ పూజిస్తారు.
